Jak już informowaliśmy w "Biuletynie Informacyjnym" nr 4/2009, w związku z nowelizacją przepisów ustawy - Kodeks pracy - od 5.08.2009 r. pracodawcy mają m.in. obowiązek wyznaczania pracowników do udzielania pierwszej pomocy oraz wykonywania działań w zakresie zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników.
Z analizy nowych przepisów wynika, że obowiązują one w tych RSP, które zatrudniają osoby na podstawie umowy o pracę i to niezależnie od liczby zatrudnionych osób. Wątpliwości powstają natomiast w odniesieniu do tych spółdzielni, w których pracę wykonują wyłącznie członkowie(niebędący pracownikami).
W celu wyjaśnienia tej kwestii - Prezes Zarządu Krajowego Związku Rewizyjnego RSP zwrócił się do Głównego Inspektora Pracy w piśmie z 26.08.2009 r. (treść tego pisma zamieściliśmy w w/w "Biuletynie Informacyjnym" i na stronie internetowej Krajowego Związku).
Informujemy, że w odpowiedzi na w/w wystąpienie, Departament Prawny Głównego Inspektoratu Pracy w piśmie z 27.11.2009 r. przekazał wyjaśnienia w przedmiotowej sprawie. Z wyjaśnień tych wynika, że rolnicze spółdzielnie produkcyjne mają obowiązek zapewnić środki niezbędne do udzielania pierwszej pomocy w nagłych wypadkach, zwalczania pożarów i ewakuacji również w odniesieniu do członków spółdzielni, świadczących pracę na innej podstawie niż stosunek pracy. Oznacza to również obowiązek wyznaczenia osób odpowiedzialnych za powyższe działania.
Poniżej zamieszczamy pełną treść wyjaśnień Głównego Inspektoratu Pracy.
PAŃSTWOWA INSPEKCJA PRACY
GŁÓWNY INSPEKTORAT PRACY
GPP - 426-023-232/09 Warszawa 27 listopada 2009 r.
Pan
Krzysztof Kokoszkiewicz
Prezes Zarządu
Krajowego Związku Rewizyjnego
Rolniczych Spółdzielni Produkcyjnych
W odpowiedzi na pismo dotyczące obowiązków wynikających z art. 2071 i 2091 Kodeksu pracy Departament Prawny Głównego Inspektoratu Pracy uprzejmie wyjaśnia.
Zgodnie z art. 2071 §1 pkt 2 lit. b Kodeksu pracy pracodawca obowiązany jest przekazywać pracownikom informacje o pracownikach wyznaczonych do wykonywania działań w zakresie zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników. Art. 2091 §1 pkt 1 k.p. nakłada na pracodawcę obowiązek zapewnienia środków niezbędnych do udzielania pierwszej pomocy w nagłych wypadkach, zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników.
Natomiast z art. 2091 §1 pkt 2 lit. b k.p. wynika, iż pracodawca jest obowiązany wyznaczyć pracowników do wykonywania działań w zakresie zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników.
Spółdzielnia, która nie zatrudnia pracowników na podstawie umowy o pracę nie jest pracodawcą w rozumieniu art. 3 k.p. Jednakże do spółdzielni nie będących pracodawcami zastosowanie ma art. 304 § 3 pt 1 Kodeksu pracy, zgodnie z którym obowiązki określone w art. 207 § 2 stosuje się odpowiednio do przedsiębiorców niebędących pracodawcami, organizujących pracę wykonywaną przez osoby fizyczne na innej podstawie niż stosunek pracy.
Art. 207 § 2 Kodeksu pracy stanowi : pracodawca jest obowiązany chronić zdrowie i życie pracowników przez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. W szczególności pracodawca jest obowiązany:
1) organizować pracę w sposób zapewniający bezpieczne i higieniczne warunki pracy,
2) zapewniać przestrzeganie w zakładzie pracy przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, wydawać polecenia usunięcia uchybień w tym zakresie oraz kontrolować wykonanie tych poleceń,
3) reagować na potrzeby w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa i higieny prac oraz dostosowywać środki podejmowane w celu doskonalenia istniejącego poziomu ochrony zdrowia i życia pracowników, biorąc pod uwagę zmieniające się warunki wykonywania pracy,
4) zapewnić rozwój spójnej polityki zapobiegającej wypadkom przy pracy i chorobom zawodowym uwzględniającej zagadnienia techniczne, organizację pracy, warunki pracy, stosunki społeczne oraz wpływ czynników środowiska pracy,
5) uwzględniać ochronę zdrowia młodocianych, pracownic w ciąży lub karmiących dziecko piersią oraz pracowników niepełnosprawnych w ramach podejmowanych działań profilaktycznych,
6) zapewniać wykonanie nakazów, wystąpień, decyzji i zarządzeń wydawanych przez organy nadzoru nad warunkami pracy,
7) zapewniać wykonanie zaleceń społecznego inspektora pracy.
Oznacza to, że również Rolnicze Spółdzielnie Produkcyjne mają obowiązek zapewnić środki niezbędne do udzielania pierwszej pomocy w nagłych wypadkach, zwalczania pożarów i ewakuacji członków świadczących pracę na innej podstawie niż stosunek pracy. Zasadnym zatem wydaje się również pogląd, że Rolnicze Spółdzielnie Produkcyjne w celu właściwej realizacji zadania polegającego na organizowaniu pracy w sposób zapewniający bezpieczne i higieniczne warunki pracy powinny zapewnić (wyznaczyć) osoby odpowiedzialne za zwalczanie pożarów i udzielanie pierwszej pomocy.
p.o. DYREKTORA
Departamentu Prawnego
(-) Halina Tulwin
